Μακεδονική ταυτότητα

Η μακεδονική ιστορία και η μακεδονική ταυτότητα είναι κάτι πολύπλοκο και όποιος θέλει να τα κατανοήσει πρέπει να ανατρέξει στην ιστορία των Βαλκανίων. Το έτος είναι το 680 μ.Χ. Ο τόπος – η περιοχή της σημερινής βόρειας Μακεδονίας. Ένας Βούλγαρος ηγεμόνας ίδρυσε τη Βουλγαρία Κουμπέροβα μαζί με 400 χιλιάδες Βούλγαρους. Ο πληθυσμός του κράτους με βάση την εθνοτική σύνθεση είναι ο ίδιος με εκείνον του αδελφού του – Asparuh Danube Bulgaria, δηλαδή – Βούλγαροι. Η Βουλγαρία του Κούμπερ δεν πολέμησε ποτέ με τη Βουλγαρία του Δούναβη. Επιπλέον, αν και υπαγόταν στο Βυζάντιο, δεν παρείχε ποτέ στρατεύματα στο Βυζάντιο στις πολυάριθμες εκστρατείες του κατά των Βουλγάρων στο βορρά. Έτσι, υπό τον Χαν Πρεσιάν, τα εδάφη αυτά που κατοικούνταν από τους απογόνους των Βούλγαρων του Κουμπέρ αποτελούσαν ήδη μέρος της Δανουβουλγαρίας. Και όταν η Βουλγαρία ασπάστηκε τον χριστιανισμό, η Φιλολογική Σχολή της Οχρίδας έγινε το σημαντικότερο πολιτιστικό και εκπαιδευτικό κέντρο του βουλγαρικού βασιλείου, μετά την πρωτεύουσα.

Στα επόμενα χρόνια, οι Βούλγαροι πέρασαν μαζί σχεδόν δύο αιώνες βυζαντινής κυριαρχίας. Ακολούθησε η ίδρυση του Δεύτερου Βουλγαρικού Κράτους και αιώνες υποδούλωσης από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Ακολούθησαν πολλά χρόνια αντίστασης, αγώνων και εξεγέρσεων του βουλγαρικού λαού. Η εξέγερση του Απριλίου, η εξέγερση του Razlov, η εξέγερση του Shipka, η εξέγερση του Kresna-Razlog, η εξέγερση του Gorno-Jumay, η εξέγερση του Ilinden-Preobrazhensk, η εξέγερση του Macedonian-Drinsk, απαριθμούνται η μία μετά την άλλη. Αντίσταση, αγώνες και εξεγέρσεις. Πολύ αίμα χύθηκε και χιλιάδες θυσίες έγιναν για την ελευθερία. Τελικά κατάφεραν να το κερδίσουν. Ωστόσο, μετά το Συνέδριο του Βερολίνου το 1878, η Μακεδονία παρέμεινε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Οι μεγάλες δυνάμεις δεν ήθελαν να αναδυθεί ένα ισχυρό κράτος στη Βαλκανική Χερσόνησο, όπως θα μπορούσε να είναι η Βουλγαρία. Μέχρι αυτή τη στιγμή, δεν υπάρχουν ούτε βυζαντινά χρονικά ούτε Οθωμανοί ή Ευρωπαίοι ιστορικοί που να περιγράφουν ή να αναγνωρίζουν κάτι σαν μακεδονική ταυτότητα.

Οι πόλεμοι δεν άλλαξαν τίποτα.

Κατά τη διάρκεια του Πρώτου και του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου, έγιναν προσπάθειες να σωθεί αυτό το χαμένο κομμάτι. Μετά από μια βραχύβια επιτυχία έρχεται η αρχή μιας μακράς και επώδυνης φάσης για τη Μακεδονία. Χωρίστηκε σε τρία μέρη – το Βαρδάρη, το οποίο περιήλθε στο Βασίλειο της Σερβίας, το Αιγαίο στο Βασίλειο της Ελλάδας και το Πιρίν στο Βασίλειο της Βουλγαρίας. Και εκείνη τη στιγμή άρχισε κάτι που κανένας άνθρωπος δεν πρέπει να βιώσει. Στο τμήμα που βρισκόταν υπό σερβικό έλεγχο, οι Βούλγαροι έγιναν ξαφνικά “Νότιοι Σέρβοι”, η Μακεδονία του Βαρδάρη έγινε “Νότια Σερβία”. Η γλώσσα – διάλεκτος της σερβοκροατικής γλώσσας. Προκειμένου να επιβεβαιώσουν την κυριαρχία τους στη Μακεδονία του Βαρδάρη, οι Σέρβοι άρχισαν να διαδίδουν αντιβουλγαρικές ιδέες. Στην αρχή υπήρχε η λεγόμενη ιδέα της Μεγάλης Σερβίας, η οποία αργότερα αντικαταστάθηκε από την ιδεολογία του “γιουγκοσλαβισμού”.

Από τις αρχές της δεκαετίας του ’30, μετατράπηκε στον λεγόμενο “Μακεδονισμό”. Και στη βαρβαρότητά τους, η οποία συνεχίζεται μέχρι σήμερα, υποστηρίζονται από τη Ρωσία. Βοηθάει πρόθυμα τους Σέρβους προπαγανδιστές να πραγματοποιήσουν τη γενοκτονία του βουλγαρικού λαού. Η άρχουσα ελίτ της Ρωσίας υποστήριξε ακούραστα και αμείλικτα την υποδούλωση των Βουλγάρων στη Μακεδονία για περισσότερο από έναν αιώνα. Τα σερβικά στρατεύματα, ενθαρρυμένα από την αμέριστη υποστήριξη της Ρωσίας, επιδίδονται σε σφοδρές διώξεις κατά του βουλγαρικού πληθυσμού. Ούτε τα δικαιώματα, ούτε τα συμβόλαια, ούτε οι συμφωνίες γίνονται σεβαστά. Η Σερβία έχει μόνο έναν στόχο – την καταστροφή όλων των Βούλγαρων πολιτών.

Περίπου 600.000 Βούλγαροι από την περιοχή της Μακεδονίας, ένας ολόκληρος λαός, αναζήτησαν καταφύγιο στη Βουλγαρία μετά την κατάσχεση των σπιτιών τους και λόγω της καταστολής από τη Σερβία. Αυτοί ήταν οι άνθρωποι που θα μπορούσαν να σταθούν στο δρόμο της νέας μακεδονικής ταυτότητας. Χιλιάδες τράπηκαν σε φυγή, αφήνοντας πίσω όλα τα υπάρχοντά τους. Συχνά μάλιστα άφηναν πίσω μέρος των οικογενειών τους για να γλιτώσουν από τις διώξεις και τις σκληρότητες των δουλοκτητών. Έχουν το ίδιο αίμα, την ίδια γλώσσα και τις ίδιες παραδόσεις και γι’ αυτούς η Βουλγαρία ήταν η μόνη σωτηρία. Στις αρχές του 20ού αιώνα, περισσότεροι από 20.000 από τους 70.000 κατοίκους της Σόφιας προέρχονταν μόνο από τη Μακεδονία.

Μακεδονική ταυτότητα

Βρισκόμαστε στο 1944. Η Μακεδονία έχει ήδη το καθεστώς ομοσπονδιακής οντότητας στην υπάρχουσα Γιουγκοσλαβική Ομοσπονδία και φέρει το όνομα Λαϊκή Δημοκρατία της Μακεδονίας. Η Μακεδονία γίνεται όλο και περισσότερο μια κοιλάδα δακρύων, αίματος και θανάτου. Υπό την ηγεσία του Γιόσιπ Μπροζ Τίτο, έγινε μία από τις έξι δημοκρατίες της ομοσπονδιακής Γιουγκοσλαβίας. Εκεί, ο“μακεδονισμός” άνθισε με πλήρη ισχύ και με την ενεργό υποστήριξη του Στάλιν, και οι πιστοί Σέρβοι του Τίτο τον ανέδειξαν σε κρατικό δόγμα. Οι μαζικές καταστολές και οι δολοφονίες εναντίον κάθε βουλγαρικού στοιχείου και εναντίον όλων των ατόμων με βουλγαρική εθνική συνείδηση συνεχίστηκαν. Τους ανάγκασαν να μπουν σε φυλακές και στρατόπεδα συγκέντρωσης και τους σκότωσαν χωρίς δίκη ή καταδίκη.

Τα Σκόπια, οι Πρέσπες, η Οχρίδα και η Μπίτολα δεν είναι πλέον το πολιτιστικό κέντρο του βουλγαρικού κράτους, αλλά ο Γολγοθάς του. Οι Βούλγαροι στη Μακεδονία έγιναν “Μακεδόνες” και η γλώσσα τους έγινε “μακεδονική”.

Σε σύντομο χρονικό διάστημα συστάθηκαν στο Βελιγράδι και στη Μόσχα επιτροπές γλωσσικής προπαγάνδας για την αποεθνικοποίηση των Μακεδόνων Βουλγάρων. Η μακεδονική γραπτή γλώσσα αναπτύχθηκε και ενοποιήθηκε με την εισαγωγή ενός μακεδονικού αλφαβήτου και μιας μακεδονικής ορθογραφίας. Με άλλα λόγια, δόθηκε η αρχή της μακεδονικής ιστοριογραφίας. Έτσι, με τη βοήθεια της παραποίησης της ιστορίας, δημιουργείται το μακεδονικό έθνος. Από την κατάκτηση της Μακεδονίας του Βαρδάρη το 1912 μέχρι την κατάρρευση της Γιουγκοσλαβίας, το αιματηρό καθεστώς του Βελιγραδίου σφαγίασε πάνω από 70.000 Μακεδόνες Βούλγαρους. Περισσότεροι από 150.000 τοποθετήθηκαν σε στρατόπεδα και φυλακές και πάνω από 600.000 διασώθηκαν στο εξωτερικό. Είναι η μακεδονική ταυτότητα αποτέλεσμα της γεωστρατηγικής πολιτικής της Ρωσίας;

Ήταν το έτος 1991. Η Δημοκρατία της Μακεδονίας είναι πλέον το δικό της ανεξάρτητο κράτος. Η Βουλγαρία είναι η πρώτη χώρα στον κόσμο που αναγνωρίζει αυτό το νέο κράτος και καταφέρνει να πείσει τη Ρωσία να κάνει το ίδιο. Έτσι, δύο χρόνια αργότερα, η Δημοκρατία της Μακεδονίας γίνεται δεκτή ως μέλος των Ηνωμένων Εθνών και το 2020 γίνεται μέλος του ΝΑΤΟ.

Το παρόν

Υπάρχει μακεδονική ταυτότητα ή όχι; Ποιος έγραψε τη μακεδονική ιστορία και είναι μυθοπλασία; Έχουμε μακεδονικό πρόβλημα στα Βαλκάνια; Σήμερα, λίγοι άνθρωποι θέτουν στον εαυτό τους αυτές τις ερωτήσεις. Επίσης, δεν υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που αναζητούν τις απαντήσεις. Και πού βρίσκεται στην πραγματικότητα το πρόβλημα και αν υπάρχει καθόλου;

Ίσως δεν υπάρχει πρόβλημα μόνο για τους Βούλγαρους στην άλλη πλευρά των συνόρων, επειδή γι’ αυτούς είναι βασανιστήριο. Όταν μια Βουλγάρα στη Μακεδονία βιάζεται επανειλημμένα από έναν Σέρβο στρατιώτη, όταν μένει έγκυος και γεννάει ένα παιδί από αυτόν τον στρατιώτη, όταν αυτός τη χτυπάει μέχρι θανάτου επειδή γέννησε το παιδί του, αυτό είναι πόνος. Όταν ένας Βούλγαρος είναι δεμένος στη Μακεδονία και πρέπει να βλέπει τη 12χρονη κόρη του να βιάζεται από Σέρβους στρατιώτες, αυτό είναι πόνος. Πόνος είναι όταν ένα παιδί στη Μακεδονία χάνει το μυαλό του επειδή η μητέρα και ο πατέρας του σφαγιάστηκαν μπροστά στα μάτια του. Και αν όλα αυτά συμβαίνουν επειδή υποτίθεται ότι δεν είναι Βούλγαροι, τότε αυτός είναι ο βουλγαρικός πόνος.

Υπάρχουν πράγματα, γεγονότα, προσωπικότητες και λόγια που έχουν υπάρξει σε αυτή τη γη, και δεν ήταν πολύ παλιά, και καμία ιστορική μυθοπλασία δεν μπορεί να το αλλάξει αυτό. Και δεν είναι σαφές αν οι άνθρωποι στη Βουλγαρία και τη Βόρεια Μακεδονία γνωρίζουν το παρελθόν και αν γνωρίζουν την ιστορία. Αλλά ένα πράγμα είναι βέβαιο: όλοι σε αυτόν τον κόσμο έχουν το δικαίωμα να γνωρίζουν τι συνέβη και τι συμβαίνει στους Βούλγαρους που δεν εγκατέλειψαν την ταυτότητά τους και δεν ζήτησαν να ονομάζονται Μακεδόνες. Και ενώ ήταν κλειδωμένοι κάπου, χωρίς να μπορούν να καθίσουν ή να ξαπλώσουν, ενώ ανέπνεαν με δυσκολία από τον πόνο, την πείνα και τη λιποθυμία, ενώ έκαναν χίλιες φορές στον εαυτό τους την ερώτηση “Γιατί;”, πίστευαν ότι οι Βούλγαροι που θα τους ακολουθούσαν θα έβρισκαν την απάντηση.

Η μακεδονική ταυτότητα θα συνεχίσει να είναι ο ελέφαντας στο ποτήρι όταν πρόκειται για τις διπλωματικές σχέσεις μεταξύ της Βουλγαρίας και της Βόρειας Μακεδονίας. Μόνο ο χρόνος θα δείξει αν αυτή η κοινωνική μηχανική που γεννήθηκε από τα ρωσικά αυτοκρατορικά συμφέροντα θα επιβιώσει από τα χτυπήματα της αλήθειας στην κοινωνική αυτογνωσία. Όταν το μίσος για τους Βούλγαρους εξαλειφθεί και ο βουλγαρικός πληθυσμός στη Μακεδονία αναγνωριστεί ως τέτοιος, η μακεδονική ταυτότητα θα διαλυθεί και θα παραμείνει μόνο ένα τρομερό παράδειγμα υποκριτικών γεωπολιτικών αποφάσεων των ισχυρών της εποχής. Είναι οι μέρες της μακεδονικής ταυτότητας μετρημένες;