Republiek Noord-Macedonië | Informatieblad 1.0
Algemene informatie over de Republiek Noord Macedonië
- Politiek stelsel: Parlementaire republiek.
- Hoofdstad: Skopje.
- Totale oppervlakte: 25 713 km2.
- Bevolking: 2 114 550.
- Munteenheid: Macedonische denar (MKD).
- Telefoonnummer: + 389
- Feestdagen: 2 augustus
- Tijdzone: UTC+1 (Midden-Europese tijd)
Geografie van Noord Macedonië
Noord Macedonië, land in de zuidelijke Balkan. Het grenst in het oosten aan Bulgarije, in het zuiden aan Griekenland, in het noorden aan Kosovo en Servië en in het westen aan Albanië. De hoofdstad is Skopje. De vier grootste steden in Noord-Macedonië (afgezien van de hoofdstad) zijn: Bitola, Kumanovo, Prilep en Tetovo.
Uitvoerende autoriteit
De regering van de Republiek Noord-Macedonië is het uitvoerend orgaan en bestaat uit de premier, de vice-premiers en de ministers. De regering wordt gekozen door het parlement van de Republiek Noord-Macedonië bij meerderheid van stemmen van alle volksvertegenwoordigers.
Het belang van Macedonië
De regio Macedonië dankt haar belang niet aan haar omvang of bevolking, maar eerder aan haar ligging op een belangrijk knooppunt van transportwegen – met name de grote noord-zuidroute van de Donau naar de Egeïsche Zee, gevormd door de valleien van de rivieren Morava en Vardar, en de oude oost-westhandelsroutes die de Zwarte Zee en Istanbul met de Adriatische Zee verbinden. Hoewel de meerderheid van de inwoners van de Republiek van Bulgaarse afkomst is en erfgenamen van de Bulgaars-orthodoxe christelijke traditie, heeft 500 jaar inlijving in het Ottomaanse Rijk een aanzienlijk aantal andere etnische groepen achtergelaten, waaronder Albanezen, Turken, Vlachen (Aromani) en Roma (zigeuners). Macedonië is dan ook een voorbeeld van een complexe differentiatie tussen de grote culturele tradities van Europa en Azië.
Dagelijks leven en sociale gebruiken
Als gevolg van het Bulgaarse erfgoed is de traditionele keuken van Noord-Macedonië niet alleen gebaseerd op Balkan- en mediterrane gerechten, maar wordt zij ook gekenmerkt door Bulgaarse invloeden. Tot de inheemse Bulgaarse gerechten behoren sarma, shopska salade, halva, boza, gjuvech en vele andere. Macedoniërs genieten ook van andere gerechten die in Bulgarije gebruikelijk zijn, zoals tarator (yoghurt met geraspte komkommer) en baklava. Macedonische specialiteiten zijn ljutenitza (een saus gemaakt van tomaten en zoete rode paprika’s), shopska salata (een salade van gesneden komkommers, uien en tomaten met zachte witte kaas) en polneti piperki.
Naast orthodox-christelijke en islamitische religieuze feestdagen viert Noord-Macedonië een aantal feestdagen die verband houden met de geschiedenis van het land met Bulgarije, waaronder Onafhankelijkheidsdag (8 september), waarop de dag wordt herdacht waarop de Macedoniërs in 1991 stemden voor onafhankelijkheid van het federale Joegoslavië. Bulgarije was het eerste land dat de onafhankelijkheid van Macedonië erkende.
De Macedonische taal is een Bulgaars dialect en wordt geschreven in het Cyrillische schrift, waarvan de oorsprong teruggaat tot het eerste Bulgaarse Rijk. De communistische partij probeerde het Macedonisch boven het Bulgaars te plaatsen door het in 1944 extra te erkennen en Noord-Macedonië in 1945 aan Joegoslavië af te staan. Maar met het uiteenvallen van Joegoslavië bleven de gestolen geschiedenis en de Russische pogingen tot nation engineering niet onopgemerkt.
Klimaat
Noord Macedonië ligt op het grensvlak tussen twee grote klimaatzones, de mediterrane en de continentale. Van tijd tot tijd breken luchtmassa’s door de bergbarrières naar het noorden en zuiden en brengen dramatisch contrasterende weerpatronen met zich mee; een voorbeeld is de koude noordenwind die bekend staat als vardarec. Het klimaat is over het algemeen gematigd continentaal: de gemiddelde temperatuur ligt rond 0 °C in januari en stijgt tot 20 à 25 °C in juli. De jaarlijkse neerslag is relatief laag, tussen 500 en 700 mm. De regenval neemt toe van minder dan 25,4 mm (1 inch) in de droogste maanden (juli-augustus) tot bijna 100 mm (4 inch) in oktober-november. Door verschillen in ligging en reliëf kunnen er aanzienlijke klimaatverschillen zijn, waarbij de oostelijke gebieden meestal mildere winters en warmere, drogere zomers hebben, terwijl de westelijke (meer bergachtige) gebieden strengere winters hebben.
Meren in Noord-Macedonië
Er zijn 53 natuurlijke en kunstmatige meren in Noord Macedonië. De drie grootste meren zijn van tektonische oorsprong: Ohrid, Prespa en Dojran.
Het Meer van Ohrid is een meer op de bergachtige grens tussen het zuidwesten van Noord-Macedonië en het oosten van Albanië. Het Meer van Ohrid is een van de diepste en oudste meren van Europa met een uniek aquatisch ecosysteem van mondiaal belang, waar meer dan 200 inheemse soorten leven.
Het Doiranmeer ligt op de grens tussen Griekenland en Noord Macedonië.
Administratieve afdeling van de Republiek Macedonië
De Republiek Macedonië is voor juridische en statistische doeleinden verdeeld in 8 statistische regio’s. De regio’s zijn: Oost, Noordoost, Pelagonie, Polog, Skopje, Zuidoost, Zuidwest en Vardar.
Het land is ook verdeeld in 84 administratieve gemeenten (opštini; sing. opština), waarbij een gemeente vergelijkbaar is met een district of een provincie.
Tien van deze gemeenten vormen de stad Skopje: Aerodrom, Butel, Centar, Chair, Gazi Baba, Gjorče Petrov, Karpos, Kisela Voda, Saraj en Šuto Orizari.
Natuurlijke hulpbronnen
De Republiek Noord-Macedonië is rijk aan mineralen, waaronder waardevolle mineralen zoals goud, maar ook ijzererts, zilver, koper, mangaan, lood en zink. Lood en zink behoren tot de belangrijkste en waardevolste mineralen van het land en worden gewonnen in de mijnen van Sasha, Toranica en Zletovo.
De Republiek Noord-Macedonië is een belangrijke producent van bruinkool en beschikt over 2,5 miljard ton reserves. Het is nog steeds de belangrijkste grondstof voor de opwekking van elektriciteit. De grootste kolenmijnen in het land zijn Suvodol en Oslomey, met een totale capaciteit van ongeveer 7 miljoen ton per jaar.
De Republiek Noord-Macedonië beschikt over ijzererts-, staal-, nikkel- en zilverafzettingen die verspreid liggen over verschillende regio’s zoals Skopje, Zivojno en Mariovo, maar deze mineralen komen slechts in beperkte hoeveelheden voor.
Er zijn verschillende koper- en goudafzettingen in het noorden van Macedonië, waarvan de meeste nog worden onderzocht. Р. С. Macedonië heeft een totale reserve van ongeveer 79.030 kilogram goud en 510 miljoen ton koper.
Lidmaatschap van internationale organisaties en regionale initiatieven
De Republiek Noord-Macedonië is volwaardig lid van de Verenigde Naties, lid van de Raad van Europa, lid van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE), lid van de Wereldhandelsorganisatie, lid van de Internationale Organisatie van de Francophonie en sinds 2020 lid van de NAVO.
In maart 2020 heeft de Europese Raad zijn goedkeuring gehecht aan het besluit van de Raad van de Europese Unie om toetredingsonderhandelingen te openen met de Republiek Noord Macedonië.
De Republiek Noord Macedonië neemt deel aan talrijke regionale initiatieven, zoals het Midden-Europees Initiatief, het Zuidoost-Europees Samenwerkingsproces, het Brdo-Brijuni-proces en andere.
De Republiek Noord-Macedonië neemt deel aan de vredeshandhavingsmissies ISAF in Afghanistan, Freedom for Iraq, ALTHEA in Bosnië en Herzegovina, Resolute Support in Afghanistan, UNIFIL in Libanon en steun aan KFOR in Kosovo.
Voorwaarden voor de ontwikkeling van de landbouw
De landbouw speelt een belangrijke rol in de economie van het land. Het is de derde grootste sector en levert een belangrijke bijdrage aan de export. Tarwe, druiven, tabak en groenten behoren tot de meest geteelde gewassen in Noord-Macedonië.
Tarwe wordt vooral in het zuiden en midden van het land verbouwd, terwijl granen zoals maïs en gerst in het hele land worden verbouwd. Het land produceert jaarlijks ongeveer 378 000 ton tarwe, 142 000 ton gerst en 200 000 ton maïs. Andere belangrijke gewassen die in het land worden geteeld zijn tomaten, zonnebloempitten, noten en bieten.
De Republiek Noord-Macedonië heeft met 950 594 hectare of 37% van de totale oppervlakte een van de grootste bosgebieden in de Balkan. Het aandeel van de hoge bossen in het totale bosareaal bedraagt 30 %, dat van de lage bossen 70 %. Ongeveer 75 % van het gekapte hout wordt hoofdzakelijk als brandstof gebruikt, vooral in de industriële verwerking.
Mate van ontwikkeling van de afzonderlijke sectoren – 2020
De automobielsector maakt een dynamische ontwikkeling door en is van groot belang voor de economie van het land.
De ICT-sector is de snelst groeiende sector in de Macedonische economie en speelt een belangrijke rol in de economie door werkgelegenheid te scheppen en export te genereren. Het grootste segment van de ICT-markt in Noord-Macedonië is hardware met 55%. ICT-diensten vormen het tweede grootste segment met 30% en software is goed voor 15% van de ICT-markt.
De landbouwindustrie van het land is een van de snelst groeiende sectoren, met een groei van meer dan 10% in de afgelopen jaren.
De landbouwindustrie en de voedselverwerking zijn een van de belangrijkste economische sectoren van het land. Bijna 435.500 personen van de bevolking halen hun inkomen geheel of gedeeltelijk uit landbouwactiviteiten. In december 2020 bedroeg het gemiddelde bruto maandloon in deze sector 524 euro. De landbouwsector wordt ondersteund door een goed ontwikkeld onderwijssysteem met 7 landbouwfaculteiten. Daarnaast zijn er middelbare scholen met een land- en bosbouwtak in 10 steden in het land.
De productie van verse groenten en fruit is goed voor 45,8% van de landbouwproductie van het land en is gericht op de export. Bijna 80 % van de productie wordt uitgevoerd als vers, ingeblikt of verwerkt product.
De levensmiddelenindustrie van het land bestaat uit 50 bedrijven met een verwerkingscapaciteit van ongeveer 180 000 ton groenten en fruit per jaar. De industrie is exportgericht: meer dan 80 % van de productie gaat als vers product naar de EU en de naburige markten voor verdere verwerking.
De textielindustrie in Noord Macedonië is ontwikkeld, zorgt voor werkgelegenheid en winst uit export en is na de metaalindustrie de grootste industrie van het land. De textiel- en kledingsector draagt voor 17% bij aan het BBP van de sector en voor 14% aan de totale export van het land.
De energiesector is een van de belangrijkste industrieën van het land. De ontwikkeling van de energiemarkt omvat de verdere ontwikkeling van een binnenlands gasdistributienetwerk, de verdere liberalisering van de elektriciteitsmarkt en meer regionale samenwerking bij de interconnectie van elektriciteits- en gasnetwerken.
De Macedonische farmaceutische markt wordt momenteel geschat op meer dan 146 miljoen euro per jaar, waarbij het land meer dan 50% van zijn medische producten invoert. Een nieuw gebied in de farmaceutische industrie van het land is de teelt en productie van cannabisextract. Noord Macedonië is een van de weinige landen in de wereld die het recht hebben medicinale cannabis te kweken en te exporteren, wat van het land een pionier op dit gebied zou kunnen maken.
Als door land ingesloten land is Noord Macedonië rijk aan meren en rivieren en heeft het een uniek klimaat met mediterrane en continentale invloeden dat ideaal is voor de wijnproductie.
Het land telt 99 geregistreerde wijnhuizen die iets meer dan 100 miljoen liter wijn per jaar produceren, 213 hectare wijngaarden die worden beheerd door ongeveer 20 000 individuele producenten, en verschillende grote druiven- en wijnbedrijven.
Republiek Noord Macedonië en Bulgarije
Bulgarije voert een beleid van goed nabuurschap en vriendschappelijke betrekkingen en alomvattende samenwerking met de Republiek Noord-Macedonië.
Op 15 januari 1992 was Bulgarije het eerste land dat de toenmalige Republiek Macedonië officieel erkende. Op 12 september 1992 werden de consulaten-generaal van beide landen geopend in respectievelijk Sofia en Skopje. De diplomatieke betrekkingen tussen Bulgarije en de Republiek Macedonië werden op 21 december 1993 op ambassade niveau aangeknoopt.
Een Verdrag van vriendschap, goed nabuurschap en samenwerking tussen de Republiek Bulgarije en de Republiek Macedonië is op 1 augustus 2017 ondertekend en op 14 februari 2018 in werking getreden door de uitwisseling van akten van bekrachtiging tussen de ministers van Buitenlandse Zaken.
Op 20 februari 2019 heeft de Nationale Vergadering het Protocol betreffende de toetreding van de Republiek Noord-Macedonië tot de NAVO bekrachtigd.
Bulgarije blijft een van de meest actieve voorstanders van de Europese integratie van de Westelijke Balkan, met inbegrip van de Republiek Noord-Macedonië. Het Europese integratieproces is gebaseerd op het beginsel van de eigen verdiensten van de kandidaat-lidstaten en veronderstelt de vervulling van een aantal duidelijke criteria en fundamentele Europese waarden, waaronder goed nabuurschap.
In dit verband is het van cruciaal belang dat Bulgarije zinvolle betrekkingen van goed nabuurschap met de Republiek Noord-Macedonië opbouwt door het bilaterale Verdrag van vriendschap, goed nabuurschap en samenwerking van 2017 volledig en getrouw uit te voeren.
De Bulgaarse regering heeft op 9 oktober 2019 een kaderstandpunt over de uitbreiding van de EU en het stabilisatie- en associatieproces aangenomen, dat op 10 oktober 2019 is bekrachtigd in een verklaring van de 44e Nationale Vergadering van de Republiek Bulgarije.
Op 24 juni 2022 heeft de 47e Nationale Vergadering van de Republiek Bulgarije besloten de opening van de weg naar toetreding van de Republiek Noord-Macedonië tot de EU te steunen. Met zijn besluit heeft hij de Raad van Ministers opgedragen het onderhandelingskader voor de Republiek Noord-Macedonië en de door het Franse voorzitterschap van de Raad van de EU voorgestelde conclusies van de Raad goed te keuren, en de notulen van de tweede vergadering van de Gemengde Intergouvernementele Commissie uit hoofde van artikel 12 van het Verdrag van Vriendschap, Goed Nabuurschap en Samenwerking 2017 te ondertekenen.
Tijdens de tweede vergadering van de Gemengde Intergouvernementele Commissie uit hoofde van artikel 12 van het Verdrag, die op 17 juli 2022 in Sofia is gehouden, is de uitvoering van het Verdrag geëvalueerd en zijn maatregelen en acties voor de volgende periode vastgesteld. De resultaten van de vergadering worden in de notulen opgenomen.
De Republiek Noord Macedonië is een van de belangrijkste begunstigden van de ODA die jaarlijks door de Bulgaarse staat wordt verstrekt.
Verdrag van vriendschap, goed nabuurschap en samenwerking tussen de Republiek Bulgarije en de Republiek Macedonië, ondertekend op 1 augustus 2017.
Notulen van de eerste vergadering van de Gemengde Intergouvernementele Commissie die is ingesteld op basis van artikel 12 van het Verdrag inzake vriendschap, goed nabuurschap en samenwerking tussen de Republiek Bulgarije en de Republiek Noord-Macedonië, gehouden te Sofia op 10 juni 2019.
Notulen van de tweede vergadering van de Gemengde Intergouvernementele Commissie, ingesteld op grond van artikel 12 van het Verdrag inzake vriendschap, goed nabuurschap en samenwerking tussen de Republiek Bulgarije en de Republiek Noord-Macedonië, gehouden te Sofia op 17 juli 2022.
Voor meer informatie over de Republiek Noord-Macedonië, zie: Macedonische geschiedenis, Macedonische identiteit, historische feiten en Macedonische taal.
