Jeopolitik ve Makedonya hakkında bir hikaye

“Yeni” Makedonya’ya doğru ilk adımlar

1924 yılında Komünist Enternasyonal, Makedon, Trakyalı ve Dobruca ulusunun varlığı tezini formüle etti. Komintern’in sahnelediği bir oyunla Makedonya, Tito’nun Yugoslavya’sında federatif bir birim olarak tanındı ve Makedon sosyalist ulusunun yaratılması ve Makedon dilinin kabul edilmesi için çalışmalar başladı. Tüm bu politika Bulgar karşıtı bir temele dayanıyordu. Bu “Makedon ulusunun” inşası nedeniyle, tarihin saçma yalanları ve tahrifatları sıklıkla yayılmaktadır. Ancak bugün pek çok Makedon gerçeği ve köklerinin Bulgaristan’da olduğunu kabul etmektedir.

Makedon “ulusunun” yaratılması

Her şey 1944 yılında Georgi Dimitrov ve Tito’nun “Bulgaristan ve Yugoslavya arasında Güney Slavlarının federasyonuna yol açacak bir ittifak kurma konusunda anlaşmalarıyla” başladı. Tito, Bulgaristan’ın Yugoslavya Federasyonu’na katılmasını önerdi, bu da Bulgar devletinin Yugoslavya tarafından tamamen ele geçirilmesi anlamına geliyordu. Georgi Dimitrov, Avusturya-Macaristan modelinde eşit bir Bulgar-Yugoslav devleti kurulması konusundaki ısrarında Stalin tarafından desteklendi.

20 Eylül 1944’te BRP(k) Merkez Komitesi, Bulgar Makedonyası’nın Makedon devletine katılımı sorununun Bulgaristan ve Yugoslavya arasında geçici bir yakın ittifak kurulması yoluyla çözülmesi gerektiğine karar verdi. Aynı zamanda, Pirin bölgesindeki Bulgar nüfusu arasında Makedon ulusal bilinci güçlenecektir.

Georgi Dimitrov, 21 Aralık 1944’te parti yönetiminin bir toplantısında Birlik Antlaşması’nın ana maddelerini açıkladı. Bir tanesinde şöyle yazıyor. Bulgaristan, Makedonya’nın 1913’ten beri kendisine ait olan kısımlarının, halkın istemesi halinde Yugoslavya içindeki Makedonya’ya ilhak edilmesini kabul eder. Ayrıca, eğer… federal bir devlet kurulursa, birleşik Makedonya bu federasyona eşit bir üye olarak kabul edilecektir. Yugoslavya ise, 1919 Neuilly Antlaşması ile Yugoslavya’ya devredilen toprak parçalarını Bulgaristan’a iade etmeyi kabul eder.”

Sovyet “yoldaşlar” ve Makedonya hakkında bir hikaye

28 Ocak 1945’te Stalin, Moskova’daki Bulgar ve Yugoslav delegasyonlarına “Bulgaristan ve Yugoslavya arasındaki ittifakın Avrupa tarihinde bir dönüm noktası teşkil ettiğini” açıkladı. Konferansta, Sovyet himayesi altında bir Bulgar-Yugoslav ittifakının mümkün olmadığı anlaşıldı.

Bulgaristan ve Yugoslavya arasındaki müzakereler Stalin’in gözetimi altında yürütülmüştür. Bunlara başından beri Vardar Makedonya’sında YCP’nin “milliyetsizleştirme” politikası ve terörü eşlik etmiştir. 1945’te Makedonya Cumhuriyeti Ulusal Meclisi seçimleri “Sandığa gitmeyen haindir”, “Bulgar işgalcilerin işbirlikçisi ve Mihaylovisttir” sloganı altında yapıldı. Makedon ulusal onurunun savunulması için bir mahkeme kurulmasını öngören bir yasa çıkarıldı. 1945 yılında Kumanova’da 48 Bulgar mahkum edildi ve bazıları ölüm cezasına çarptırıldı. Aynı yıl Demokratik Cephe, Birleşmiş Milletler’e referandum çağrısında bulunan ve kendilerine Makedon demeyi reddeden Bulgarların uğradığı zulüm ve cinayetleri anlatan bir memorandum gönderdi. Daha sonra örgüt açığa çıkarıldı ve bazı aktivistler ölüm cezasına çarptırılarak kurşuna dizildi.

Vardar Makedonya Eğitim Bakanlığı’nın emriyle 5 Mayıs 1945’te sözde “Makedon alfabesi” ve“Makedon dili” kullanılmaya başlandı. Sofya Üniversitesi Bulgar Filolojisi eski öğrencisi Blaže Konevski ve Sovyet dilbilimci Ed. Bernstein, Bulgar alfabesini anımsatan tüm harfleri kaldırarak Makedon alfabesini oluşturdu. Vardar Makedonyası’nda sözde Makedon ulusunun yaratılması sırasında Bulgarlara karşı büyük bir baskı vardı. Bulgarlar aynı zamanda Moskova tarafından Pomakedon olarak tanımlanan ve çeşitli “milletlere” bölünen ana etnik gruptur.

Makedonlaşmanın Hızlandırılması

Haziran 1946’da Stalin, Dimitrov’a Pirin bölgesinin Makedonlaştırılmasını hızlandırması talimatını verdi: “Pirin bölgesine Bulgaristan içinde kültürel özerklik verilmelidir. Halk arasında gelişmiş bir Makedon bilincinin olmaması hiçbir şey ifade etmiyordu. Pirin bölgesi Makedonya Cumhuriyeti’ne katılana kadar, “Makedon dili ve edebiyatının yanı sıra Makedonya Cumhuriyeti tarihinin” teşvik edilmesi kararlaştırıldı. Stalin’in emirleri doğrultusunda, Pirin bölgesindeki nüfus sayımında 252.575 kişiden 160.641’i zorla “Makedon” olarak kaydedildi. Bunlardan 131.954’ü anadil olarak Bulgarca, 28.611’den azı ise Makedonca belirtmiştir.

Bulgaristan ve Yugoslavya arasında 27 Kasım 1947’de Evksinograd’da Dostluk ve Yardımlaşma Antlaşması’nın imzalanmasından sonra Dimitrov hükümeti, Pirin bölgesinde Makedon dili ve Makedon halkının tarihi üzerine eğitim vermek ve bir Makedon tiyatrosu ve bir kitapçı dükkanı kurmakla yükümlü kılındı.

1948 yılında Bükreş’teki Kominform bürosunun bir toplantısında Trayço Kostov şunları söyledi: “Sovyet yoldaşlarımızın tavsiyesi üzerine Makedon ulusal bilincinin gelişmesine katkıda bulunmayı taahhüt ettik… ancak Pirin bölgesi halkı anadillerini terk etmeye zorlanmalı mı?”

Bulgaristan’da Komünist Rejim ve Makedonlaştırma

Komünist Parti Merkez Komitesi’nin Mart 1963’teki genel kurulunda. Todor Jivkov, Makedonya sorununa ilişkin Bulgar politikasında bir dönüm noktasını temsil ediyordu. Makedon vatandaşlığının varlığına ilişkin iddiaların sahte olduğunu ilan etti.

Ancak Bulgaristan’daki komünist rejim, Bulgar nüfusuna ve etnik kökenine karşı 45 yıldır süren soykırıma tanıklık etmeye devam ediyor. Todor Jivkov, hiçbir şeyi durdurmak için bir yol ya da mekanizma bulamayan beceriksiz bir lider olarak görülüyor. Bu kimseyi şaşırtmamalı çünkü bu, Bulgaristan’daki Komünist Parti’nin efendileri olan Moskova’nın jeopolitiği. Dahası, Bulgarları kendi kimliklerinden vazgeçip kendilerini Makedon olarak adlandırmaya “motive etmek” için kullanılan Yugoslavya’daki toplama kampları hakkında devlet güvenliğinin sahip olduğu bilgiler kamuoyundan özenle gizlenmektedir. Ne toplama kampları, ne halka karşı terör, ne cinayetler, ne de Bulgarlara karşı ırkçılık ve düşmanlığın ortaya çıkması önlenebildi. Bulgar kadınlarının çocuklarını beslemek için fuhuşa sürüklendiği ve “iki kırmızı “ya adını veren vakalar vardır. Yani, Tito’nun Yugoslavya’sında çocuklarını sefaletten kurtarmak için kendilerini sattıkları iki banknot. Bu durum bugün Kuzey Makedon ve Sırp diplomatlar tarafından bir gurur vesilesi olarak dile getirilmektedir.

Ancak yalanlar ve adaletsizlik gerçeğe, ifade özgürlüğüne ve demokrasiye karşı koyamıyor gibi görünüyor. Böylece, hayal edilen Makedon kimliği her yıl ve her yeni nesille birlikte kayboluyor. Otoriter mekanizmalar ve Moskova’nın himayesi olmasaydı, Makedon destekçileri tarihsel haklarını asla kanıtlayamazlardı.

Jeopolitik bir projenin çöküşüne ve onunla birlikte rüya gibi Makedon ulusunun da yok oluşuna mı tanık oluyoruz?